Co warto wiedzieć zanim zaczniesz budować dom drewniany z bali?

Co sprawia, że tak bardzo urzeka nas budownictwo drewniane? Szlachetność i piękno naturalnego surowca? A może wrażenie przytulności i ciepła, jakie panują wewnątrz? Niezależnie od tego, co jest główną przyczyną popularności domów drewnianych pamiętajmy, że nie każdy jest taki sam. Podpowiadamy, na co zwracać uwagę wybierając wykonawcę domu z bali, aby w czasie jego eksploatacji uniknąć rozczarowań.
 

Oczywiście że warto! Zalety budynków wznoszonych z naturalnego surowca można mnożyć. Są one ekologiczne, a w środku panuje przyjazny mikroklimat, który korzystnie wpływa na zdrowie i samopoczucie mieszkańców. W takich domach po prostu lepiej się oddycha, bo nawet po ścięciu drewno pozostaje żywym materiałem, który stworzyła przyroda – naturalnym, trwałym, przyjemnym w dotyku i atrakcyjnym wizualnie. Nie wywołuje ono żadnych reakcji alergicznych, co ma bardzo duży wpływ na codzienny komfort życia.

Domy drewniane są ekonomiczne jeśli chodzi o ogrzewanie o każdej porze roku. Zimą nakłady ponoszone na ogrzanie takiego budynku są niższe w porównaniu do budownictwa tradycyjnego o ok. 30%. Z kolei latem drewno pozwala zachować wewnątrz pomieszczeń przyjemny chłód, dlatego też w wykonanych z niego domach nie montuje się klimatyzacji, co także daje realne oszczędności.

Jednak nie każdy dom wykonany z drewna jest taki sam. Jednym z często powtarzanych mitów jest np. odkształcanie drewna z biegiem czasu, co nie jest prawdą. Bale okrągłe zachowują równy kształt, pozwalający osiągnąć dokładną precyzję w szczelności łącza wieńcowego i kątowego, poza tym mniej deformują się podczas starzenia.

Pamiętajmy jednak, że równowagę tlenową, optymalną wilgotność powietrza i ciepło będzie dobrze trzymał tylko taki dom z bali, który jest profesjonalnie zmontowany, dobrze uszczelniony i wykończony. Dlatego najlepiej powierzyć jego budowę firmie, która jest bezpośrednim wykonawcą z dużym doświadczeniem.
 

Najlepsze bale okrągłe do budowy domów pozyskiwane są z Północnego Uralu w Rosji. Właśnie tam, w ekstremalnie trudnych warunkach pogodowych rosną sosny i świerki, które pod względem odporności na mróz, ciepłoprzepuszczalności i wielu innych parametrów zdecydowanie przewyższają podobne gatunki, rosnące w cieplejszych regionach ziemi.

Technologia produkcji bala okrągłego składa się z kilku etapów. Są to przygotowanie konaru dla cylindrowania, cylindrowanie, wycinanie frez, zamków, łącza i sztorcowanie.

W przypadku decyzji o budowie domu właśnie w tej technologii, trzeba pamiętać, że mamy do czynienia z żywym materiałem, który przez kilka lat będzie pracował (tzw. zjawisko "skurczenia" domu). Aby nie czekać przez kilka lat z podjęciem prac wykończeniowych, istnieją sprawdzone sposoby montażu różnego rodzaju materiałów i konstrukcji w ścianach z brusów i bali drewnianych, które pozwolą dopasowywać je do pracującego drewna.

Dla kompensacji różnicy skurczenia stosuje się odpowiednie regulatory. Trzeba też pamiętać, że dom z bali okrągłych trzeba dodatkowo uszczelnić po upływie kilku miesięcy, kiedy bale częściowo wyschną, a czasem konieczne jest jeszcze jedno uszczelnienie, już w czasie eksploatacji, gdy pod wpływem działania centralnego ogrzewania drewno szybko schnie i oddaje sporo wilgoci. Jako uszczelniacz stosuje się lniane lub jutowe taśmy, które nie tylko świetnie uszczelniają, ale są także piękną dekoracją.

Choć więc w pierwszych latach użytkowania domu z bali okrągłych trzeba liczyć się z tym, że budynek będzie pracował na skutek wysychania drewna, to już po upływie 3-4 lat możemy być pewni, że nie powstaną żadne szczeliny, a dom będzie zachwycał kolejne pokolenia pięknem i szlachetnością surowca stworzonego przez naturę.
 

Gatunkiem, który najczęściej jest wykorzystywany do produkcji bala klejonego, jest sosna, rzadziej świerk, modrzew lub cedr.

Sosnę najlepiej pozyskiwać z Finlandii, gdzie za sprawą trudnych warunków atmosferycznych i powolnego wzrostu, osiąga ona wysoką gęstość i maksymalną wytrzymałość na niskie temperatury.

Po pocięciu konarów na deski, ich wysuszeniu i połączeniu za pomocą mini-kołków, deski są impregnowane i pod ciśnieniem sklejane w bale.Wykorzystywane podczas produkcji kleje są pozbawione toksycznych związków chemicznych i spełniają wszystkie unijne normy bezpieczeństwa.

Bale klejone są bardziej wytrzymałe niż zwykłe bale prostokątne, nie krzywią się z upływem czasu, nie zmieniają kształtów. Mają też doskonałe parametry termoizolacji i przepuszczalności powietrza, a także lepszą niż bale okrągłe szczelność łącza. Dodatkową zaletą  bali  klejonych jest także fakt, iż konstrukcja postawiona nie potrzebuje już żadnego wykończenia (w odróżnieniu np. od bali okrągłych, które po wyschnięciu musimy szlifować). Bale klejone nie potrzebują żadnej dodatkowej obróbki, są gładkie i prezentują się doskonale. Tym samym po postawieniu konstrukcji w stanie otwartym, ściany z bali klejonych  mamy już całkowicie wykończone.
 

Najstarszą metodą, w jakiej wznoszono domy już kilkaset lat temu, jest znana do dziś technologia budowy z bali ciosanych. Kiedyś bale ciosano ręcznie siekierą, dziś tę ciężką pracę wykonują za człowieka maszyny – elektrostrugi i piły spalinowe.

Ręcznie natomiast odbywa się ciosanie konaru i wycinanie frez, przy czym ścina się tylko niewielka górna część kory. Dzięki temu bal nie ma idealnych, symetrycznych wymiarów, co nadaje mu naturalny, urok.

Niezależnie od tego, czy wybierzemy bale okrągłe, ciosane czy klejone, jednego możemy być pewni - dom z pewnością spełni wszystkie nasze oczekiwania pod względem estetyki, niskich kosztów eksploatacji oraz atmosfery, jakiej nigdy nie będzie miał nawet najpiękniejszy dom murowany.